Videocolleges | Henk Wolf

fideokolleezjes * Videoseminare * video lectures

Op deze pagina’s staan videocolleges van Henk Wolf.

Algemene en Toegepaste Taalkunde

Wat is taal?

Hoe zit taal in ons hoofd?

Semantiek

Wat betekent ‘betekenis’?
(Kernbegrippen: semantiek, semiotische driehoek, denotatie, extensie, intensie, features, prototype, connotatie)

Hoe vinden we het juiste woord om te zeggen wat we bedoelen?
(Kernbegrippen: synoniem, homoniem, polysemie, metafoor, metoniem, semantische taxonomie, mentaal lexicon)

Waarom lees je maar zelden dat een gemeente “een mannelijke burgemeester” heeft?
(Kernbegrippen: prototype, typische/atypische exemplaren, samenwerkingsbeginsel)

Kleurt taal je wereldbeeld?
(Kernbegrippen: principe van Von Humboldt, Sapir-Whorfhypothese, eufemismen)

Hoe onthouden we de betekenis van abstracte woorden?
(Kernbegrippen: features, aspect, mentale voorstelling, samenwerkingsbeginsel)

Hoe komt het dat we soms aan een half woord genoeg hebben?
(Kernbegrippen: presupposities, prototype, samenwerkingsbeginsel)

Taal en maatschappij

Taalvariatie
(Kernbegrippen: taal, dialect, dialectcontinuüm, isoglosse, isoglossenbundel, variëteit, lingua franca, sociolect, regiolect, etnolect, genderlect, jongerentaal, Noorderlands, Poldernederlands, dialectatlas)

Taalgeschiedenis
(Kernbegrippen: taalstamboom, Indo-Europees, Germaans, West-Germaans, Romaans, Slavisch, klankwet, verwantschap, golfmodel, standaardisering, Oudnederlands, Oudfries, Middelnederlands, Midfries, Nieuwnederlands, Nieuwfries, monocentrische/pluricentrische taal)

De ontwikkeling van het Nederlands en Fries
(Kernbegrippen: Indo-Europees, Germaans, West-Germaans, Ingweoons/Noordzee-Germaans/Kust-Germaans, Istweoons/Land-Germaans, Oud/Middel/Nieuwnederlands, Oud/Middel/Nieuwfries, (eerste) Germaanse klankverschuiving, Hoogduitse (of tweede Germaanse) klankverschuiving, Noordzee-Germaanse klankverschuiving, Frankisch, Saksisch, Fries, Hollandse expansie, diftongering, vocalisatie, reductie van volle klinkers tot sjwa’s, Standaardnederlands)

Taalverandering
(Kernbegrippen: taaldood, taalmoord, taalzelfmoord, taalgenese, pidgin, creooltaal, eufemisme, tredmolen der eufemismen, sociale druk, verandering van boven, verandering van beneden, S-curve van taalverandering)

Taalcontact
(Kernbegrippen: persoonlijke en maatschappelijke meertaligheid, nevengeschikte/samengestelde/ondergeschikte meertaligheid, lingua franca, diglossie, meertalig onderwijs, principe van Von Humboldt, Sapir-Whorfhypothese, codewisseling, leenwoord)

Taalhouding en taalgedrag
(Kernbegrippen: taalhouding, taalgedrag, purisme, distantiëring, spiegelen, Howard Giles, communicatie-accommodatietheorie, convergentie, divergentie, Pierre Bourdieu, kapitaal, status, onderhandeling, diglossie)

Minderheidstalen
(Kernbegrippen: meerderheidstaal, allochtone/autochtone minderheidstaal, streektaal, Europees handvest voor regionale talen of talen van minderheden, Kaderverdrag nationale minderheden, meertaligheid, meertalig onderwijs)

Taal en individu

Nut en noodzaak van ontleden
(Klik hier voor de bijbehorende hand-out.)

Taal en maatskippij

Standerdisearring
(Kearnbegripen: standerttaal, ferskaat, konseptualisearring, ôfbeakening, dialektseleksje, kodifikaasje, elaboraasje, akseptaasje, Standertfrysk, Standertnederlânsk)

Taal en theorie 2 / Taalteory 2

Zinsstructuur
(Kernbegrippen: ontleden, woordgroepen, NP, PP, AP, VP, hoofd-modificeerder, valentie, onderschikking, nevenschikking, zinstypen, mededelende hoofdzin, ja/nee-vraag, open vraag, gebiedende zin, gewone bijzin, beknopte bijzin, consecutio temporum)